440.de duurzaamste wijken van Nederland: Reitdiep en Drielanden: Climatecafe GroenBlauw 2023 04 11

Sinds 2012 onderzoekt de gemeente Groningen de mogelijkheid om afvalwater lokaal te zuiveren. Dat gebeurt in Waterland, een van de straten in de wijk Drielanden. De afvalwaterstromen van 166 huishoudens worden gescheiden afgevoerd en gezuiverd. Zwart water (toilet) stoomt eerst door een septic tank, grijs water (douche, keuken) rechtstreeks door een helofyten(riet)filter. Dit met als doel dat het gezuiverde afvalwater uiteindelijk kan worden geloosd op het oppervlaktewater in de wijk. Ook het regenwater is afgekoppeld en wordt rechtstreeks naar het oppervlaktewater geleid. De gemeente werkt tijdens dit project samen met lokale en landelijke organisaties en specialisten. En met een aantal bewoners, als Klankbordgroep. Meer weten? Bekijk nu de film https://www.youtube.com/watch?v=I2BxHV45CPw.

Afvalwaterproject Drielanden wordt mede mogelijk gemaakt door:
Interreg Deutschland Nederland. Europees fonds voor regionale ontwikkeling
https://www.drielanden.nl/waterbeheer/154-film-afvalwaterproject-drielanden

Onze wijk Drielanden staat bekend op het gebied van het duurzaam bouwen. Een van de belangrijkste onderdelen hiervan is het watersysteem. De afgelopen vier jaren is dit systeem nauwlettend gevolgd en onderzocht door een van onze wijkbewoners, Jan van Dijk. Van dit vierjarig onderzoek is nu een rapport verschenen waar we hier een korte samenvatting van geven. Het rapport heeft de titel "Stedelijk Waterbeheer Drielanden, evaluatie" meegekregen.

Nergens is de relatie tussen milieubewust handelen en de consequenties daarvan zo zichtbaar geworden als in Waterland. Het onderstreept een van de belangrijkste uitgangspunten van het integraal waterbeheer: betrokkenheid van alle deelnemers is voorwaarde voor het succes van het proces.

Wat is er op het gebied van waterbeheer in Waterland gerealiseerd:

drinkwaterbesparing
gescheiden afvoer van regenwater en opslag in vijvers en bodem
natuurvriendelijk water- en oeverbeheer
herwaardering van watersystemen bij de ruimtelijke inrichting van het woongebied
toepassing helofytenfilters voor grijs afvalwaterzuivering
De afvoer van regenwater gebeurt in Zon- en Mooiland door middel van een verbeterd gescheiden rioolstelsel en in Waterland door middel van een regenwaterriool of door vrije afstroming naar het wijkoppervlaktewater. Het wijkoppervlaktestelstel is een gesloten systeem waarin gebiedsvreemd polderwater zoveel mogelijk geweerd wordt.

Het grijze afvalwater (keuken, douche en (af)wasmachine) wordt in het helofytenfilter gezuiverd. 110 huishoudens in Waterland zijn aangesloten op een gescheiden riool die dit grijze afvalwater afvoert naar het helofytenfilter. Het water verblijft gemiddeld 18 dagen in dit filter. Vervolgens gaat het naar een tweede vloeiveld, het wijkwaterfilter waar het circa twee dagen verblijft. In de wintermaanden wordt het systeem buiten gebruik gesteld omdat de gewenste bacterien onder een bepaald temperatuursniveau (10 graden) niet actief zijn.

In de seizoenen 1996 tot en met 1999 is onderzoek gedaan of het systeem goed werkt. Het is gebleken dat de zuiveringsprestaties van het systeem prima is. Wel wordt in het rapport opgemerkt dat ondanks maatregelen de geur bij bepaalde weersomstandigheden wel is afgenomen maar toch nog zo sterk is dat het een nadelige invloed heeft op het woonklimaat. Desondanks is hierover niet officieel geklaagd.

Aanbevolen wordt in het rapport dat indien de geuroverlast niet verminderd overwogen dient te worden om het project te beëindigen en het systeem zodanig aan te passen dat wel het wijkoppervlaktewaterkwaliteit geoptimaliseert kan worden. Helofytenfilters of zuiveringsmoerassen zijn aangelegde of natuurlijke bassins waarin met behulp van moerasplanten (helofyten), meestal riet, water gezuiverd wordt.

Belangrijk voor het slagen van het project is de medewerking van de bewoners van Waterland. Niet alle bewoners zijn op de hoogte van de milieuvriendelijke aspecten van het wonen in Waterland in het algemeen en de aanwezigheid van de grijs afvalwaterzuivering in het bijzonder. Het is belangrijk om af te zien bijvoorbeeld van het gebruik van bepaalde (schoonmaak)middelen waarbij onderscheid gemaakt kan worden tussen stoffen die "liever niet" en "absoluut niet" gebruikt mogen worden. Bij de "liever niet stoffen" worden o.a. synthetische wasmiddelen, wasverzachters, ammoniak en gootsteenontstoppers genoemd. De "absoluut niet stoffen" zijn chloor en verfverdunners bijvoorbeeld.

JBU tabellen Online

https://www.herenboeren.nl/webinars/ Monitoring van Biodiversiteit
Op 15 februari 2023 deelden Joke Stoop (biologe en beleidsmaker monitoring bij Herenboeren Nederland) en Anne Proot (biologe en mede-oprichter Herenboeren Duinstreek, Bergen NH) hun kennis over monitoring van biodiversiteit. Eén van de 3 pijlers van een Herenboerderij is ‘natuurgedreven voedselproductie’. Dat betekent o.a. dat we naast het produceren van voedsel óók de bodem willen verbeteren en biodiversiteit willen vergroten. Maar hoe vergroot en meet je biodiversiteit? Joke vertelde over het doel van monitoring: welke soorten vinden we eigenlijk interessant en ‘wat heb je eraan’? Anne is coördinator van een enthousiaste vrijwilligersgroep ‘Monitoring Biodiversiteit’ met meer dan 30 leden. Zij gaf ons mooie praktijkvoorbeelden van Herenboeren Duinstreek. Het webinar inclusief de beantwoording van de vragen van de deelnemers duurt 80 minuten.

Eén van de 3 pijlers van een Herenboerderij is ‘natuurgedreven voedselproductie’.

Uitgangspunt in een natuurgedreven voedselproductiesysteem is de kracht en complexiteit van natuurlijke processen, en het ontwikkelend en parerend vermogen daarvan. Observeer en lees de natuur, laat haar voor je werken, werk mét haar en ga er niet tegenin: dat maakt het geheel sterker.

Als je de natuurlijke processen (onder- en bovengronds, met het geheel van relaties tussen plant, dier, bodem, micro-organismen e.d.) als uitgangspunt neemt, ontstaat op termijn een veerkrachtig en (bio)divers systeem met veel (natuur)waarden in een waardevol landschap.

Dat systeem, feitelijk een cross-over van wat we nu nog ‘landbouw’ en ‘natuur’ noemen, kan zich dan met een minimum aan externe inputs in stand houden én ontwikkelen.

Hoe zijn we daar in de praktijk op de Herenboerderij mee bezig? Hoe vergroten (en meten) we biodiversiteit?

Dat is nog niet zo eenvoudig. Maar we vinden het wel heel belangrijk!
Ontdek er vanavond meer over, en laat je inspireren.

Sprekers:
1) Joke Stoop (bioloog en beleidsmaker monitoring bij Stichting Herenboeren Nederland)
2) Anne Proot (bioloog en mede-oprichter van coöperatie Herenboeren Duinstreek in Bergen, NH)

Joke en Anne vertellen over de ups en downs van het monitoren van biodiversiteit op de Herenboerderij.

Joke zal ingaan op de vraag wat het doel is van het monitoren van allerlei soorten. Welke soorten vinden we interessant? En wat heb je eraan?

Anne is coördinator van een ontzettend enthousiaste vrijwilligersgroep ‘Monitoring Biodiversiteit’ waar maar liefst 30 leden van Herenboeren Duinstreek (Bergen, NH) bij zijn aangesloten. Zij geeft ons mooie praktijkvoorbeelden van deze werkgroep het afgelopen jaar mee bezig is geweest op het gebied van monitoring van de biodiversiteit op de boerderij.

Het webinar inclusief de beantwoording van de vragen van de deelnemers duurt 80 minuten.

Documentaire over de biodiversiteit in ons land, n.a.v. het jaar van de biodiversiteit.

In de documentaire maakt evolutiebioloog Dirk Draulans een stand van zaken op van de biodiversiteit in ons land, met andere woorden: de verscheidenheid van levende wezens. Wetenschappers zijn niet over het algemeen niet hoopvol. Planten- en diersoorten verdwijnen in sneltempo. In heel de wereld en dus ook in België. En dit mede door toedoen van de mens. Is de situatie echt zo dramatisch? Of kunnen we er met z'n allen nog iets aan doen? Dat zien we in deze documentaire.

Dirk Draulans praat met academici, overheidsinstanties, organisaties en natuurliefhebbers. Niet bang om zijn handen vuil of zijn schoenen nat te maken, trekt hij ook zelf de natuur in om uit te vissen hoe ernstig de situatie is, en wat eraan gedaan kan worden. Dirk neemt ons mee op een boeiende en verrassende ontdekkingstocht van stad tot polder, van bos tot strand en van vijver tot zee. De documentaire toont interessante initiatieven die de verdwijning van de biodiversiteit tegengaan Er zijn ook soorten die het goed doen, zowel op wereldschaal als in eigen land.